جدیدترین مطالب

محسن جبارنژاد

مرگ چنین خواجه نه کاریست خرد

دکتر صدرا از میان ما پر کشید و اکنون در میان ما نیست. چیزی که تصورش نیز دشوار است. او امشب در خاک آرمید و "قالب خاکی سوی خاکی فکند" ، اما "جان خرد سوی سماوات برد"
دکتر صدرا مظهر عقلانیت و حکمت در سیاست بود. چیزی که امروزه به شدت بدان محتاجیم. او پیوسته به ایران می اندیشید و دغدغه اعتلای میهن داشت. گشوده بود و اهل گفتگو و آزاداندیشی. در نهایت فروتنی و احترام و تواضع و محبت با دیگران مواجه میشد. از موضع یک حکیم آگاه و ژرف اندیش به رخ دادهای سیاسی و اجتماعی می نگریست. هیچ گاه جو زده نمی شد. مهر و خوشرویی اش زبانزد بود. بسیار پرانرژی و امیدوار بود. هم ذهن فلسفی او جوال و قدرتمند بود و هم ذهن راهبردی اش و چنانکه میدانیم جمع میان این دو بسیار دشوار است. در عین اینکه در تبیین و تحلیل نظری بسیار توانا بود، آشنایی دقیقی از میدان عمل نیز داشت. تسلط ویژه ای بر متون حکمای مسلمان از فارابی تا ملاصدرا داشت و نقش ویژه ای در ترویج خوانش مدنی از متون کلاسیک حکمت و فلسفه داشت. هم با بنیان های دانش سیاستِ غربی آشنایی خوبی داشت و هم بنیادهای حکمت سیاسی اسلامی را عمیقا میشناخت. مسلط بر تاریخ و ادبیات بود. پژوهش های او در خلا شکل نمیگرفت و بر اساس مساله محوری و
حل مسائل و چالشهای جامعه و دولت پژوهش میکرد. به همین سبب طی سالهای اخیر، یکی از پروژه های اساسی ای که دنبال میکرد بحث کارآمدی دولت و نظام سیاسی بود. عمیقا دلباخته فرهنگ ایرانی و اسلامی بود. هم دقت فلسفی داشت، هم طبع عرفانی و هم ذوق شعری. با حوصله و گشاده رویی با دانشجویان و پرسش گران مواجه میشد و هیچ گاه کسی را از خود نمیرنجاند. اهل فخرفروشی نبود. وارد حواشی نمیشد، قدر گوهر عمر را میدانست و آن را مصروف پرداختن به کارهای اساسی برای کشور میکرد و به همین جهت هم آثار و برکات علمی و عملی فراوانی از خود بر جای گذاشت. روح پاکش میهمان سفره ابوتراب باشد انشاالله. امشب همه برای آرامش استاد دست به دعا برداریم...
@m_jabbarnejad

حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی در پی درگذشت استاد علیرضا صدرا، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، پیام تسلیتی صادر کرد.

 

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، دکتر "علیرضا صدرا"، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شب گذشته دار فانی را وداع گفت. به همین مناسبت پیامی از سوی حجت الاسلام والمسلمین استاد نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و معاونت پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی صادر شد: 

بسم الله الرحمن الرحیم
«يَرْفَعْ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ» (مجادله/۱۱)
ارتحال دانشمند معظم، متفکر گرانمایه و اندیشمند حکیم عرصه‌ی فلسفه‌‌ی سیاسی اسلامی «دکتر علیرضا صدرا» ضایعه‌ی جانکاهی است که دلمان را عزادار کرد. این ضایعه را به جامعه‌ی علمی ایران عزیز، اساتید، همکاران، علاقه‌مندان، دانشجویان و به‌ویژه همسر، فرزندان و بستگان محترم آن مرحوم تسلیت می‌گویم.

مجاهدت‌ها و تکاپوهای علمی آن استاد فقید در عرصه‌ی اندیشه‌ی سیاسی اسلامی فراموش‌نشدنی است. گام‌های مفیدی که دکتر صدرا برای حل مسائل مبتلابه جمهوری اسلامی علی‌الخصوص تدوین الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت برداشتند، قابل توجه بوده و بی‌شک باقیات الصالحات ایشان محسوب می‌شود. ایشان ازیک‌سو از محضر اساتید صاحب‌نامی هم‌چون «علامه محمدتقی جعفری» بهره برده و با این پشتوانه به کرسی‌های اندیشه‌ی سیاسی اسلامی و ایرانی رونق بخشیده است؛ و ازسوی‌دیگر کثیری از شاگردان را در این حوزه پرورش داد که هر کدام از آن‌ها اینک از اساتید برجسته‌ی مطالعات سیاسی اسلامی در کشورمان شمرده می‌شوند. ایشان در پایه‌گذاری مراکز و گروه‌های فعال مطالعات سیاسی اسلامی این مرز و بوم، هم‌چون دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام به‌ویژه «گروه علوم سیاسی» این دانشگاه، نقش برجسته‌ای داشتند.

اینجانب که از دوره‌ی کارشناسی علوم سیاسی محضر ایشان را در درک کرده‌ام و تا دو روز قبل از رحلت‌شان این ارتباط تداوم داشت، وی را فردی آراسته به فضایل و مکارم اخلاقی در حدّ اعلی، نظریه‌پردازی مسلط به مبانی اسلامی، متفکری معطوف به حل مسائل راهبردی نظام، مدیری کوشا در جهت ارتباط و هم‌افزایی نخبگان حوزوی و دانشگاهی یافتم که توانسته بود دو زیور حلم و علم را به‌دور از افراط و تفریط کنار هم جمع کند. همکاری ایشان با «پژوهشکده‌ علوم و اندیشه‌ سیاسی» پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تولید آثاری منتهی گردید که بخشی از آن‌ها منتشر و بخشی نیز در دست انتشار است. دکتر صدرا در «گروه فلسفه سیاسی» مجمع عالی حکمت اسلامی، از آغاز تاسیس تا پایان عمر شریف‌شان حضوری موثر داشتند؛ اینک در نبود ایشان، از برکات این حضور سالیان سال بهره خواهیم گرفت.

بر دوست‌داران ایشان واضح است که زنده‌نگه‌داشتن یاد و نام «دکتر صدرا» در گرو توجه روزافزون به دغدغه‌های این استاد فقید، به‌ویژه در عرصه‌ی گسترش و ترویج اندیشه‌ی سیاسی اسلامی و کاربست آن‌ها در عرصه‌ی عمل از طریق گسترش حکمت عملی و توجه به کارآمدی نظام و ارتقای بهره‌وری و اثربخشی، علی‌الخصوص تعالی و ارتقای حکمرانی در سطح ایران، جهان اسلام و نظام بین‌الملل است. نقش این متفکر فرهیخته در گسترش مطالعات سیاسی اسلامی، توجه به متفکران قویم این شاخه‌ی دانشی، احیای آثار حکما و فقهای متأله هم‌چون: فارابی، خواجه نصیرالدین طوسی، صدرالمتألهین، علامه نائینی و امام خمینی رحمه‌الله‌علیه، تحکیم مردم‌سالاری دینی و در یک‌کلام طرح و ارایه‌ی «سیاست متعالیه» از خاطرها فراموش نخواهد شد.

خدای متعال این روح بی‌قرار و رحلت‌گزیده را غریق رحمت واسعه‌ی خود فرماید و اجر جزیل و صبر جمیل را نصیب باقی‌ماندگان‌شان گرداند. به ما نیز توفیق عنایت فرماید تا هم‌چون آن استاد محبوب در ظلّ و ذیل قرآن و عترت در گسترش معارف ثقلین موفق باشیم.

نجف لک‌زایی
معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی
و رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

ارسال فوریی// علیرضا صدرا استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران درگذشتبه گزارش ایکنا، این نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی و رئیس اندیشکده سیاست مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که تا روز گذشته در سلامت کامل در کلاس درس و جلسات دانشگاه تهران حاضر بود، شب گذشته به دلیل ایست قلبی دار فانی را وداع گفت. پیکر این استاد فرهیخته امروز ساعت ۷:۳۰ پنجشنبه ۵ آبان از بیمارستان پیامبران در تهران به زادگاهش در شهر دزفول انتقال یافت. این ضایعه اندوه بار را به خانواده و اهالی علم و دانش تسلیت عرض می‌کنیم.

کتاب «فلسفه سیاسی و کارآمدی دولت» منتشر شد

کتاب «فلسفه سیاسی و کارآمدی دولت» اثر محسن جبارنژاد است که در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۷۱ صفحه منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «فلسفه سیاسی و کارآمدی دولت» اثر محسن جبارنژاد است که در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۷۱ صفحه منتشر شد.

زاویه ورود اثر حاضر به بحث کارآمدی، فلسفه به ویژه با تأکید بر فلسفه سیاسی اسلامی است. فلسفه سیاسی اسلامی، یک دانش اسلامی محسوب می‌شود. چناکه در یک تلقی کلان‌تر بخشی از سنت اسلامی محسوب می‌شود. ما امروزه متأسفانه حداقل در دو حوزه فلسفه سیاسی با این سنت تا حدود زیادی بیگانه ایم.

کتاب حاضر با هدف شناسایی ظرفیت‌های فلسفه سیاسی اسلامی در جهت تدارک و تمهید بنیادهای کارآمدی دولت برای بهره مندی دانشجویان و طلاب علوم دینی تهیه شده است.

سیدمهدی ناظمی‌قره‌باغ، پژوهشگر فلسفه: «...ما نمی‌توانیم به قانون عمل کنیم زیرا سروکار و رابطه درست با قانون نداریم؛ یعنی قانون با سازمان و نظام کشور هماهنگ نیست و قوانین غالبا پراکنده و بی‌نظم و احیانا شعاری و پر از احکام و دستورالعمل‌های ناسخ و منسوخ است که با آنها هر اقدامی را می‌توان توجیه کرد یا خلاف قانون دانست...» (ص50)
سیدمهدی ناظمی‌قره‌باغ، پژوهشگر فلسفه: «مدرنیته ایرانی همین است که از زمان مشروطیت تاکنون محقق شده است؛ اگر این تاریخ، مرضی و مقبول نیست و طرح دیگری از تاریخ در نظر دارند و مدرنیته ایرانی می‌خواهند، برای اینکه لااقل معلوم باشد که منظور از مدرنیته ایرانی چیست، خوبست که به اجمال بگویند این مدرنیته چه اوصافی دارد و چگونه ساخته و پرداخته می‌شود. به نظر می‌رسد که این آرزو، آرزویی‌تر از اسلافش باشد.» ص 11
سیدمهدی ناظمی‌قره‌باغ، پژوهشگر فلسفه: «دانشمند می‌تواند بگوید که من به کاربرد علم کاری ندارم، اما این سخن درست، زمانی مسموع است و پذیرفته می‌شود که برای پژوهشگر مهم باشد که در چه باب پژوهش می‌کند و مساله‌اش چیست و آن را از کجا آورده است و ‌الا اگر شغل پژوهشگری داشته باشد و برایش تفاوت نکند که در چه باب پژوهش می‌کند گردآورنده اطلاعات و آمار است و به او نام دانشمند نمی‌توان داد.» ص137
سیدمهدی ناظمی‌قره‌باغ، پژوهشگر فلسفه: «بدانیم جهان به جهان فریب مبدل شده و مردمان خود به استقبال فریب می‌روند... دسترسی داشتن به اطلاعات بیهوده آزادی نیست. این انبوه اطلاعات، دشمن فهم و خرد مشترک است.» ص174

درباره فضای مجازی به‌ندرت از دکتر داوری شرح و تفصیلی دیده بودیم. اینجا هم احتمالا انتظار باید این باشد که اگر کسی مدعی پاسداشت آزادی است، باید فضای مجازی را امری مغتنم برای آزادی قلمداد کند. مگر به‌خاطر فضای مجازی نیست که سیاستمداران مجبور به پاسخگویی می‌‌شوند و گاهی لازم می‌آید که تغییراتی در روش و منش خود بدهند؟ مگر در فضای مجازی نیست که سریع‌ترین تبادل اطلاعات انجام می‌شود و اگر ظلمی در هر گوشه‌ای از دنیا صورت پذیرد، احیانا افشا می‌شود؟ مگر در فضای مجازی، امکانات جدیدی برای کسب‌وکار و گشایش روزی مردم وجود ندارد؟
 شاید بتوان پاسخ مثبتی به این پرسش‌ها داد؛ اما باید دانست که ماهیت فضای مجازی، معادل کاربردهای آن، آن‌هم کاربردهایی که ما حسب وضع و حال خود گزینش و برجسته می‌کنیم، نیست. دکتر داوری‌اردکانی نیز بنایی بر نگاشتی مستقل درباره فضای مجازی نداشتند؛ اما طی صفحاتی در کتاب «آزادی، قانون و سازمان» شرحی بر فضای مجازی دارند که به نظر می‌رسد برای مطالعه و مداقه فرهیختگان، ارزشمند باشد.

کنگره نخست با عنوان سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه با محور امکان حکمت سیاسی متعالیه در سوم بهمن سال ۱۳۸۷ برگزار شد. این ایده امروزه تا حدود زیادی در مجامع علمی مطرح است و ادبیات تولید شده نشان دهندۀ آن است که نظر نخبگان و علاقه‌مندان حوزه فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی را به خود جلب کرده است. اقبال دانشجویانِ تحصیلات تکمیلی به انجام پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری در زمینه حکمت سیاسی متعالیه ضرورت استمرار این حرکت را به منظور تمهید نظریه‌های سیاسی بر مبنای حکمت سیاسی متعالیه یادآور می‌شود.

‏زمان: جمعه 2 دی 1357 / 22 محرّم 1399‏

‏مکان: پاریس، نوفل لوشاتو‏

‏‏سؤال: ‏[‏‏حرکت اسلامی را در مقایسه با زمان پیامبر چگونه می بینید؟‏‏]‏

جواب: ‏حرکت کنونی ایران نمونه ای است از حرکت صدر اسلام؛ که در یک مدت کوتاهی،‏‎ ‎‏تأثیری بسیار عمیق و طولانی بر جای خواهد گذاشت.‏

ــ     ‏[‏‏با وجود روحیۀ یأس و ناامیدی که در مردم ملاحظه می شد، گسترش این حرکت جدید از چه چیزی‏‎ ‎‏ناشی می شود؟‏‏]‏

ــ     ‏این یأس در عموم کشورهای اسلامی بود؛ برای اینکه تبلیغات غربی و تبلیغات اجنبی به‏‎ ‎‏قدری شدید شده بود که تمامی اهالی ممالک اسلامی را تحت سیطرۀ آنها برده بود؛ و از‏‎ ‎‏این جهت احتمال نجات در مردم اصلاً وجود نداشت. حالا با این حرکت و نهضتی که‏‎ ‎‏پیدا شد، احتمال آن است که سایر ممالک هم متصل و ملحق بشوند؛ نه تنها احتمال، بلکه‏‎ ‎‏نزدیک به اطمینان است، که مسلمین از این سیطره نجات یابند؛ و از خداوند، نجات و‏‎ ‎‏تحقق آمال مسلمین را آرزو دارم.‏